Khắc phục trường họp lọt sáng khi chụp ảnh phong cảnh

Như thế nào gọi là lọt sáng?

Ánh sáng không mong muốn đi trực tiếp qua ống kính hay camera gây ra những hiệu ứng bất thường giống như hiện tượng lóe sáng, flare  Lọt sáng qua holder 

 Hiện tượng lọt sáng do holder không che phủ hết filter vuông  Hiện tượng Lọt sáng do Gá đỡ kính lọc (holder) không kín  Lọt sáng và mất tương phản khi phơi sáng lâu

Ánh sáng lọt vào đường nào?

Có rất nhiều đường để ánh sáng lọt vào hệ thống camera của chúng ta, nhất là trong những trường hợp phơi sáng, phơi càng lâu khả năng lọt sáng càng cao, cường độ ánh sáng càng mạnh khả năng lọt sáng càng lớn. Nguồn sáng càng nhiều hướng khả năng lọt sáng càng phức tạp. Sau đây chúng ta sẽ phân tích một số nguyên nhân và biện pháp khắc phục một cách hiệu quả

I. Lọt sáng qua Viewfinder

Lọt sáng qua viewfinder Khi phơi sáng lâu ánh sáng có nguy cơ lọt vào viewfinder rất cao, hiện tượng thường thấy là xuất hiện 1 lằn chạy ngang theo khug hình, cách khắc phục khá đơn giản là che viewfinder. Có thể dùng ngón tay cái để che trong lúc phơi sáng, dùng nón, dù, hay bất cứ vật cản ánh sáng màu tối che không cho nguồn sáng vào viewfinder. Một số camera cao cấp như Nikon D8xx có trang bị cửa sổ trên view finder, khi phơi sáng lâu ta nên đóng cửa sổ này lại Đối với một số dòng máy mirrorless (không gương lật) sẽ không có trường hợp này xảy ra

II. Lọt sáng qua thân camera

Ánh sáng có thể lọt vào bên hông của camera, nhất là ở những cổ ng kết nối như giắc cắm remote, micro, wifi, usb... Cách khắc phục: Dán che những phần hở sáng hoặc dùng remote không dây  

Lọt sáng qua các khe cắm thiết bị  

Che các vùng hở sáng bằng băng keo đen

III. Lọt sáng qua lens và lens adapter chất lượng thấp

Một số lens chất lượng thấp và lens Tilt-shift (giữa các kho dịch chuyển) hay bị hiện tượng lọt sáng, các ngàm chuyển lens chất lượng thấp củng để tia sáng đi qua. Khắc phục: Dùng vải hoặc băng keo che lens và adapter

Lọt sáng qua ngàm chuyển

Lọt sáng qua ngàm chuyển  

IV. Lọt sáng do hệ thống gá đỡ kính lọc (filter holder)

Filter Holder là thiết bị gắn kết các kính lọc (Filter) vuông phía trước ống kính để tạo ra những hiệu ứng hình ảnh theo ý đồ sáng tác, mỗi thương hiệu đều có thiết kế khác nhau về kiểu dáng và phương thức vận hành, lọt sáng là vấn đề thường gặp trong những trường hợp áng sáng mạnh và phơi sáng lâu làm ảnh hưởng đến chất lượng ảnh. Lọt sáng do holder là một trong những nguyên nhân chính yếu và có khả năng xảy ra cao nhất do những yếu tố khách quan và chủ quan như sau: Nguyên nhân khách quan:

Lọt sáng qua Holder Nguyên nhân lọt sáng qua holder lọt sáng do holder là một trong những nguyên nhân chính yếu và có khả năng xảy ra cao nhất do những yếu tố khách quan và chủ quan như sau:

Nguyên nhân khách quan:

Khi sử dụng holder để phơi sáng có nghĩa là chúng ta làm giảm đi thời chụp (giảm tốc độ chụp ảnh) điều này làm cho xác xuất ánh sáng đi xuyên qua hệ thống cao hơn, phơi càng lâu khả năng này càng cao, hay nói cách khác, sử dụng ND filter càng nhiều stops khả năng lọt sáng càng cao Ánh sáng đi qua các ND filter sẽ xảy ra các hiện tượng khúc xạ, tán xạ và phản xạ trên bề mặt kính lọc (filter) và một phần phản xạ trên bề mặt ống kính máy ảnh (lens) gây ra hiện tượng lóe (flare), đây cũng được xem là hiện tượng lọt sáng. ND filter càng nhiều stops khả năng này càng cao

Nguyên nhân chủ quan:

Cấu tạo của của gá đỡ kính lọc (filter holder) không đủ kín để gây hiện tượng lọt sáng, đây là nguyên nhân phổ biến nhất trong tất cả các trường hợp lọt sáng do cấu tạo các filter holder thường phải đòi hỏi sử dụng cho nhiều thương hiệu kính lọc (filter) khác nhau ( độ dầy và kích thước khác nhau) nên cấu tạo các khe kẹp filter thường được thiết kế với độ rộng dự phòng khá lớn dẫn đến ánh sáng dễ dàng lọt vào. Một số nhà thiết kế filter holder chưa chú trọng nhiều vấn đề lọt sáng khi nhu cầu phơi sáng trước đây chưa phơi với thới gian dài do việc hạn chế về chất lượng filter thế hệ cũ chưa có filter có độ giảm stops cao Do cách lắp đặt filter holder và filter chưa đúng dẫn đến khả năng lọt sáng

1. Lọt sáng phía sau holder:

Do filter holder không che được hết tấm kính lọc, hầu hết các filter holder có trên thị trường đều thiết kế theo dạng hình tròn nhằm thu nhỏ kích thước, tiết kiệm vật liệu, giảm kích thước và để giảm trọng lượng, tuy nhiên với thiết kế như vậy sẽ không che được hết 4 góc của filter, ánh sáng từ phía sau chiếu vào 4 góc filter bị hở và phản chiếu vào ống kính gây hiện tượng lọt sáng

Holder không che được 4 góc filter gây ra hiện tượng lọt sáng Khắc phục :  - Chế tạo các bộ phận cộng thêm lắp trên holder để che hết toàn bộ 4 góc thừa của filter

Phiên bản gia công thêm phần che sáng cho Holder Lee

Phiên bản gia công thêm phần che sáng cho Holder của người dùng

Phiên bản gia công thêm phần che sáng cho Holder của người dùng

Chế lại hệ thống che sáng cho holder (Lens Nikon 14-24mm) của người dùng Phiên bản nâng cấp holder Lee khắc phục lọt sáng phía sau do Lee sản xuất (gọi là phiên bản 2)

 - Dùng vải hoặc băng keo để che hệ thống filter holder

Dùng vải đen che toàn bộ holder, cách khắc phục của Benro 

1. Lọt sáng giữa khe cắm filter và holder :

Filter khi lắp vào holder thường có khe hở nhất định, độ hở càng rộng, khả năng lọt sáng càng cao. 

Khe hở giữa cá filter lớn tăng cao khả năng lọt sáng 

Lọt sáng do các khe cắm filter bị hở trên holder Trung Quốc

Lọt sáng (4 mặt) do các khe cắm filter bị hở trên holder Benro Trung Quốc

Khắc phục : Dùng đệm cao su dán lên filter để chặn ánh sáng. Tuy nhiên giải pháp này có thể gây ra hiện tượng tối góc đối với các lens wide, do khi dán các miếng đệm lên, kích thước hữu ích của filter đã bị giảm đáng kể, thông thường kích thức thực chỉ còn khoảng 78x78mm, nếu cộng thêm bề dầy miếng đệm khoảng 2mm thì kích thước xuyên sáng thự tế chỉ khoảng 75x75mm sẽ gây tối góc đáng kể cho các lens gốc rộng (super wide lens)  Dùng đệm cao su che giữa cá khe filter

Dùng đệm mút lắp lên filter để che sáng (có khả năng bị tối góc trên wide)ThemeSyntaxError[Illegal template name template_1] Dùng vải hoặc băng keo đen quấn xung quanh holder, giải pháp này rất hạn chế trong quá trình thao tác, nhất là khi phải tháo filter ND ra để lấy nét, bố cục…

Dùng vải che sáng trên holder

Dùng Vải và băng keo che sáng thiết bị chống lọt sáng

1. Lọt sáng ở khe hở giữa 2 filter

Khắc phục: Dùng vải hoặc băng keo che xung quanh holder, miếng đệm cao su không thể lắp trên GND được vì làm cản trở khung hình khi chụp ảnh

Dùng băng keo quấn quanh holder để che sáng khe hở giửa 2 filter Chế tạo lại khe cắm filter sao cho mỏng nhất có thể để hạn chế tối đa ánh sáng lọt vào  

Holder Bombo có khe cắm siêm mỏng hạn chế tối đa hiện tượng lọt sáng

1. Lọt sáng do lắp đặt ND ngoài GND:

Ánh sáng sẽ bị phản chiếu từ GND lên ND và vào lens. Khắc phục: lắp theo thứ tự ND gần lens nhất rồi đến GND

1. Lọt sáng do khe cắm filter không che chết chiều dài filter: 

Ánh sáng xiên sẽ đi qua khe hở giữa các filter và filter với holder vào lens. Khắc phục: làm thêm khe cắm dài ra phủ hết chiều dài filter hoặc dùng vải, băng keo dán che lại.

Dùng băng keo che lại xung quanh holder

1. Ánh sáng bị hỏng khi lắp 3 filter trở lên

Khi lắp 3 filter trở lên có khả năng xảy ra hiện tượng phản xạ, khúc xạ ánh sáng giữa các filter làm hỏng hình ảnh, đặc biệt khi dùng chung với CPL sẽ có nguy cơ xảy ra rất cao

Hệ thống che sáng của holder Luroit

V. Các giải pháp chống lọt sáng của Bombo holder system

Thu hẹp khoảng cách giữa 2 filter và giữa filter với holder Hệ thống gá kẹp được thiết kế siêu mỏng thu hẹp khoảng cách tối đa, hệ thống holder mới như Laser100SE version 2 và Zorro holder đều được thiết kế lớp phân cách giữa 2 filter bằng sợi carbon tổng hợp chỉ dầy 0.2-0.3mm ngăn ngừa tối đa ánh sáng thâm nhập từ bên ngoài vào hệ thống  Thiết kế hệ thống che sáng trực tiếp trên holder Zorro100    Hình ảnh sử dụng Bombo Holder Laser100SE chụp dưới ánh sáng cường độ mạnh lúc 12h trưa phơi với 2 ND 15 stops không bị hở sáng Chúc các bạn khắp phục tốt lỗi lọt sáng trên thiết bị để tạo hình ảnh trong trẻo và đẹp hơn!

Bombo +84917953715

04/2016

f fb.me/bombopage f fb.me/bomboholder

Bài viết có sử dụng một số hình ảnh khắc phục lỗi lọt sáng của các nhiếp ảnh gia nước ngoài